UX design is een teamprestatie
Op de banenmarkt is de vraag naar UX designers de afgelopen jaren flink toegenomen. Er is nog wel onduidelijkheid over de verschillende rollen en activiteiten die de UX designer moet gaan invullen. Welke gespecialiseerde rol hebben we nodig en wat gaat deze UX-er precies doen? En hoe kunnen we de beste passende designer selecteren? In dit artikel krijg je antwoord op deze vragen.
De beschrijvingen op de vacaturebanken beginnen steeds beter aan te sluiten op de UX skills en competenties van UX designers. De solliciterende UX-ers kunnen zich steeds beter vinden in de benodigde rollen en taken, een teken dat user experience design als beroep volwassen is geworden. Desondanks heerst er aan beiden kanten frustratie, leerden wij uit een onderzoek onder ruim 100 startende UX designers en tijdens projecten bij bedrijven.
Om meer duidelijkheid te scheppen over de verschillende rollen en activiteiten van UX designers beschrijven we 8 kernrollen met bijbehorende competenties en taken. Vaak ben je met één UX designer niet geholpen, want UX design is een teamprestatie — vinden wij. Om verder onbegrip te voorkomen beschrijven we hier een overzicht van de rollen de wij hanteren:
Verantwoordelijkheden en specialisaties
We ontmoeten bij software bedrijven en tijdens onze masterclasses veel UX designers die zijn overladen met werkzaamheden die zij onmogelijk alleen kunnen uitvoeren. We noemen dit het ‘UX team of one’. Vaak een stressvolle functie die gepaard gaat met veel onbegrip binnen de organisatie. Bedrijven die voor het eerst investeren in UX zijn op zoek naar ‘T-shaped’ specialisten die een veelheid aan activiteiten kunnen uitvoeren, soms van klantonderzoek, data analyses tot frontend development. De achterliggende reden is de beperkte investeringsmogelijkheden, maar ook de onbekendheid met UX design activiteiten en de resultaten die daarmee kunnen worden behaald.
Wanneer heb je welke rol nodig?
Nieuwe technologische ontwikkelingen en UX design trends vragen om nieuwe en gespecialiseerde rollen. Het inhuren of in dienst nemen van één UX designer met een breed pakket aan verantwoordelijkheden gaat ten koste van de kwaliteit van benodigde specialistische onderdelen. De aanleiding voor het inzetten van een UX designer kan bijvoorbeeld zijn:
- Een nieuw idee valideren in de markt
- De gebruiksvriendelijkheid van een app of applicatie verhogen
- De klanttevredenheid (customer experience) verhogen
- Het rendement van een website of webshop verhogen
- De visuele uitstraling van een website, app of applicatie verbeteren
Bovenstaande organisatiedoelen worden vaak beschreven in vacatures, maar zijn moeilijk te realiseren door één UX designer. Welke rollen heb je dan wel nodig? Een researcher is een heel ander type ‘designer’ dan een visueel ontwerper. De researcher test producten en haalt relevante informatie op bij de klant. Het spreekt verder voor zich dat een visueel ontwerper niet zijn eigen werk test: dat is geen onafhankelijk onderzoek. Het testen en valideren van nieuwe product ideeën behoeft meer strategische kennis van de markt en is een gecombineerde rol van een UX lead en een UX researcher.
UX is een teamprestatie
Er wordt binnen grotere organisaties steeds meer met verschillende UX rollen gewerkt. Afhankelijk van de vraag en de fase waarin het product zich bevindt wordt een team van specialisten samengesteld. Deze aanpak is nog even wennen voor de meeste IT en technologie bedrijven. Het is even schrikken als er in plaats van één, twee of drie UX designers nodig zijn.
De investering in UX terugverdienen
Voor de inhuur van UX is een prima businesscase te maken. Voorwaarde is wel dat zaken meetbaar worden gemaakt. Denk aan het aantal calls op de helpdesk, ‘waste’ op development cycles (door de ontwikkeling van onnodige functionaliteiten), lead time voor sales en de klanttevredenheid. Door het uitvoeren van een nulmeting en het opstellen van ‘UX metrics’ kan een start worden gemaakt met het maken van een businesscase.
Bij organisaties waar UX op een hoog niveau wordt bedreven (zoals AirBNB en Spotify) is de vraag over de ROI van UX al lang niet meer relevant. Daar is het een strategische voorwaarde en deels de oorzaak van hun snelle groei. UX en development teams werken geïntegreerd samen aan het behalen van helder geformuleerde doelen: snel, iteratief en altijd user-centered.
Opkomst van de UX lead
Veel bedrijven staan onder druk om vernieuwende digitale proposities versneld in de markt te zetten, en daarbij snel onderscheidend en succesvol te zijn. Door de toename van het aantal UX designers die werkzaam zijn binnen organisaties ontstaat ook steeds meer de vraag naar meer strategische en leidinggevende rollen.
De digitale strateeg of UX lead is de bruggenbouwer tussen business, marketing en product development. De UX lead overziet problemen en uitdagingen vanuit een holistisch perspectief en is vanwege jarenlange ervaring het beste in staat om UX designers, data analisten en frontend developers aan te sturen. De UX lead is mede-verantwoordelijk voor de implementatie van het user-centered design proces en zal met behulp van kwalitatieve en kwantitatieve data de keuzes die het UX team maakt kunnen verdedigen en onderbouwen.
Wat te doen?
Zorg voor het opzetten van multidisciplinaire teams waarbij iedereen zijn expertise inzet voor de hoogste gebruikerservaring. Het is een nieuwe manier van denken (en inkopen) maar wel de enige manier om snel resultaat uit een UX team te halen. Beschik je over meerdere SCRUM teams binnen je organisatie, zorg dan voor een goede balans. Laat een UX researcher deelnemen aan de sprint meetings en zorg tenminste voor 1 UX designer binnen ieder team.
Meerdere competenties combineren
Investeer bij beperkt budget in minimaal twee rollen: de UX researcher en een interactieontwerper. De researcher verzamelt (klant)data en zal de ‘voice of the user’ toevoegen aan productontwikkeling. De interactieontwerper vertaalt deze inzichten naar slimme interacties, gebruikerspaden en een schaalbare informatiearchitectuur. De meer ervaren interactieontwerper zal ook de bestaande grafische user interface kunnen gebruiken voor het ontwikkelen van de wireframes en prototypes. Als er meer ruimte komt kan de UI (user interface) designer de grafische interface verder uitwerken en elementen toevoegen aan de grafische styleguide of het Design System.
Meer leren over UX in jouw organisatie?
UX People heeft een UX Maturity Assessment ontwikkeld om een analyse te maken van de UX competenties in jouw organisatie.
