Er zijn veel verschillende rollen en competenties binnen UX en nog steeds komen er nieuwe rollen bij. Zo horen we de laatste jaren steeds vaker van de UX manager. Ze groeien hard in aantal, omdat ook het aantal UX specialisten in organisaties toeneemt. Maar is de komst van deze UX managers wel een goede ontwikkeling? Een manager zonder designachtergrond zet UX researchers en designers niet aan tot het maken van het beste werk. En een UX designer die promoveert tot UX manager beschikt vaak niet over de juiste papieren om te managen.
Een interessante veronderstelling om eens wat dieper in te duiken. Omdat dit je helpt bij het maken van de juiste keuzes voor jouw groeiende UX team. Waar moet je op letten bij het aanstellen van een UX manager, of als je zelf UX manager wil worden? Hoe zorg je ervoor zorgen dat deze rol goed wordt ingevuld en daadwerkelijk waarde toevoegt voor het team?
(Waarom) hebben we UX managers nodig?
Dat de vraag naar UX managers toeneemt, is een positieve ontwikkeling. Nu UX steeds meer erkenning krijgt hogerop in organisaties, groeien ook de UX teams. Er is steeds meer behoefte aan mensen die deze teams aansturen.
Maar voor een goede uitvoering van deze rol wordt best wat gevraagd. De functietitel ‘manager’ is veelomvattend en wordt in veel branches nogal gauw gegeven. In de UX-wereld staat de titel voor een flink eisenpakket. Waarom? Slecht uitgevoerd UX leiderschap heeft invloed op de product-, personeels en bedrijfsprestaties. Op vrijwel alles dus.
Aan de andere kant valt er veel uit deze rol te halen, voor wie hem goed weet in te vullen. Goede UX managers helpen het UX niveau in Nederland te verhogen. Ook is het een opwindende tijd voor UX managers, nu research en design steeds bepalender worden in het vormen van organisatiestrategieën. Iemand die een UX team op sleeptouw neemt, inspireert, coacht en stuurt naar beste oplossingen heeft een spannende en waardevolle rol. En daarbij: de verdiensten zijn goed.
Maar de vraag is; hoe wordt of vind je die goede UX manager?
Goede UX managers zijn zeldzaam
UX manager is een rol die simpelweg niet voor iedereen weggelegd is. Een stevige ondergrond in UX is noodzakelijk. Iemand die zelf te weinig weet van UX, de methodes en tools, kan onmogelijk zijn team leiden naar de beste designprestaties. Goede UX managers begrijpen zowel de research- als de designkant van UX en beseffen hoe cruciaal ervaringen van gebruikers zijn in productontwikkelingsprocessen.
Tegelijkertijd dienen ze ook andere onderdelen van een organisatie goed te begrijpen. Zoals marketing, sales, HR, juridische zaken en financiën. Het is essentieel voor deze rol om effectief samen te werken met meerdere lagen binnen een organisatie.
Precies de combinatie van UX expertise en organisatie- en zakelijke kennis, maakt UX managers waardevol. Maar tegelijkertijd schaars.
Om de groeiende vraag het hoofd te bieden, is het van belang exact te weten wat de rol van UX manager inhoudt. En goed te begrijpen wanneer iemand echt past bij deze rol. Ook het opstellen van heldere kaders en zelfsturende teams bieden mogelijk perspectief. Er moet in ieder geval voldoende aandacht (en tijd gegund) zijn, om mensen succesvol in deze rol te laten groeien.
De veelzijdige rol van een UX manager
De brede variatie aan uitdagingen voor een UX manager laten zich vertalen in een aantal belangrijke rollen. Deze inzichtelijk hebben is erg zinvol bij het aanstellen van een UX manager. Of wanneer je de functie zelf ambieert. Waar moet je precies op letten? Wat kan er worden verwacht? En wanneer is iemand (pas echt) een goede UX manager?
Een UX manager zorgt voor een goed functionerend UX team, dat is de allerbelangrijkste taak.. Maar daarnaast is een UX manager ook:
- UX belangenbehartiger. Een UX manager weet te realiseren dat UX (hogerop in de organisatie) de juiste aandacht krijgt. Dit vraagt erom de waarde van UX over te brengen en te bewijzen. En budget te realiseren om (de groei van) het team te ondersteunen. Een goede UX-manager blinkt uit in het vertellen van succesverhalen.
- Zakelijke waarnemer. En UX manager is in staat de waarde van een project of methode te vertalen naar bedrijfsresultaten. UX-managers moeten een algemeen bedrijfsperspectief voor ogen houden en de bijdragen van het UX team zorgvuldig afwegen tegen bredere zakelijke beperkingen en kansen.
- Verbinder. Het is belangrijk dat UX managers effectieve werkrelaties aangaan met andere gerelateerde onderdelen van de organisatie (of externe partijen). Denk aan de klantenservice, developmentteams of de marketingafdeling. Soms zijn de doelen anders of zelfs tegengesteld. Dit vraagt om onderhandelen. Er moet samengewerkt worden voor het oplossen van problemen en het ontwikkelen van strategieën.
- Talent-werver. Een ander belangrijkste taak binnen UX-management is het aannemen en behouden van UX talent. UX is zo gespecialiseerd dat je als UX manager niet alleen op recruiters of de personeelsafdeling kan vertrouwen, voor het aannemen van de beste specialisten. Een UX manager dient goed inzichtelijk te maken welke vaardigheden er nog missen in het team. En kan vanuit ervaring goede design- of research challenges opzetten en de juiste vragen stellen.
- Inspirerende coach. Het behouden van een sterk UX team is vaak een uitdaging. Een goede UX manager herkent hoe teamleden het beste in zichzelf naar boven halen. En hoe persoonlijke ontwikkeling en carrière-ambities ondersteund kunnen worden. Dat betekent dat er gezorgd moet worden voor de juiste middelen, zoals tools en opleidingsbudgetten. Maar ook dat het team continu geprikkeld en geïnspireerd over nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Een goede UX manager is eveneens een inspirator.
Om verwarring te voorkomen: een UX manager is géén UX lead
De taken van een UX manager en een UX lead overlappen elkaar soms. Een UX lead heeft een sleutelrol binnen een UX team en bekijkt de vraag- of probleemstelling vanuit verschillende perspectieven. Dit betekent dat deze persoon met kennis van tools en methodes en een heldere visie op UX het juiste werkproces vormgeeft.
De UX lead kan eveneens een bruggenbouwer zijn tussen UX en verschillende andere onderdelen binnen een organisatie. En is vaak in staat, door jarenlange ervaring, om UX designers, data analisten en frontend developers aan te sturen. Ook de taak om de waarde van UX en (strategische) keuzes die het UX team maakt te onderbouwen, wordt vaak aan een UX lead toevertrouwd.
Er zit dus overlap in taken van een UX manager, maar vooral wanneer deze rol ontbreekt in het team. Wanneer er zowel een UX lead als een UX manager onderdeel zijn van het team, worden de verschillende taken onderverdeeld. Dan is de UX lead vooral de kartrekker van het team naar de beste UX designoplossingen.
Wanneer past de rol van UX manager iemand écht?
Het mag duidelijk zijn, een goede UX manager is van alle markten thuis. Het gaat erom de regie te voeren en samen te werken met alle relevante onderdelen van een organisatie, om te zorgen dat de dienstverlening van de organisatie over alle kanalen heen een goede gebruikerservaring biedt. Dat vraagt om veel kennis. En voelsprieten. Je dient als UX-manager opmerkzaam, empathisch en communicatief te zijn.
De prestatie van een UX manager wordt zichtbaar in succes van het UX team en de organisatie in het algemeen. Een UX manager haalt motivatie uit:
- Het creëren van een omgeving waarin iedereen in het UX team succesvol is en groeit.
- Het creëren van een fantastische gebruikerservaring die het succes van de organisatie bevordert.
De verantwoordelijkheden en uitdagingen die hierbij horen moeten een potentiële UX manager aanspreken. Maar het vraagt ook tijd om ze eigen te maken. Heldere kaders, zelfsturing en frequente feedback uit het team helpen hierbij. Ook een UX mentor kan uitkomst bieden. Iemand als klankbord, die helpt bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld designstrategieën, belangrijke soft skills, stakeholder management en een groeimindset.
Laten we hier alert op zijn bij het aanstellen van UX managers. UX is een teamprestatie. Ook een UX manager hoeft het niet alleen te doen.
